Chu kì sống của các nhóm thực vật khác nhau Luân phiên thế hệ

Sự luân phiên thế hệ diễn ra ở gần như tất cả tảo lục và tảo đỏ đa bào, kể cả tảo nước ngọt như Caldophora hay tảo nước mặn như Ulva. Thường thì các thế hệ đồng hình và sống độc lập. Phức tạp hơn, một số loài tảo đỏ có hệ thống luân phiên ba pha, gồm một pha giao tử thể và hai pha bào tử thể tách biệt. Xem thêm chi tiết ở Tảo đỏ: Sinh sản.

Tất cả thực vật trên cạn đều có sự luân phiên thế hệ dị hình, trong đó thể bào tử và thể giao tử có cấu trúc cơ thể khác nhau rõ rệt.

  • Tất cả loài rêu, bao gồm rêu tản, rêu sừng và rêu thật sự đều có thế hệ thể giao tử trội. Xét một loài rêu đồng chu thể giao tử: túi đực và túi cái phát triển trên cây trưởng thành (thể giao tử); khi có nước, tinh trùng có hai đuôi từ túi đực bơi đến túi cái và bắt đầu thụ tinh, tạo ra một thẻ bào tử lưỡng bội. Bào tử này phát triển ngay bên trong túi cái, cơ thể nó chỉ bao gồm một cuống dài có một nang ở trên, sự giảm phân diễn ra trong nang đó tạo thành bào tử đơn bội. Hầu hết các loài rêu phát tán bào tử nhờ gió, nhưng có loài Splachnum sphaericum thì thụ phấn nhờ côn trùng. Xem thêm chi tiết ở Ngành Rêu tản: Vòng đời, Ngành Rêu sừng: Vòng đời, Ngành Rêu thật sự: Vòng đời.
    • Chu kì sống của rêu tản
    • Chu kì sống của rêu thực sự
    • Chu kì sống của rêu sừng
  • Ở dương xỉ và các loài liên quan, bao gồm dương xỉ đuôi ngựathạch tùng, thể trội là thể bào tử. Bào tử phát triển trong các ổ bào tử nằm dưới các lá lược và được phát tán bằng gió (một số trường hợp bằng nước). Trong điều kiện thích hợp, bào tử sẽ nảy mầm thành một cơ thể gọi là nguyên tản (thể giao tử). Nguyên tản có hình dạng khác cây dương xỉ (thể bào tử), nên ta nói các loài này là loài dị hình. Nguyên tản không sống lâu, nhưng chúng thực hiện sinh sản hữu tính để tạo ra hợp tử lưỡng bội, hợp tử này phát triển ra khỏi nguyên tản để trở thành thể bào tử. Xem thêm chi tiết ở Ngành Dương xỉ: Vòng đời.
  • Chu kì sống của dương xỉ
  • Nguyên tản (thể giao tử) của loài Dicksonia sp.
  • Một thể bào tử lưỡng bội của loài Dicksonia antarctica.
  • Mặt dưới của lá lược của loài Dicksonia antarctica, có thể thấy các ổ bào tử - cấu trúc sản xuất bào tử.
  • Ở thực vật có hạt, thể trội cũng là thể bào tử; nhưng thể giao tử càng thoái hóa hơn về cả kích thước lẫn cấu tạo, nên có sự khác biệt về hình thái rất lớn. Toàn bộ thế hệ thể giao tử, ngoại trừ hạt phấn, đều được chứa bên trong thể bào tử. Vòng đời của một loài hạt kín biệt chu, cây liễu, đã được phân tích ở phần trên. Vòng đời của các loài hạt trần thì cũng tương tự. Nhưng ở thực vật hạt kín có một hiện tượng đặc biệt gọi là "thụ tinh kép". Hai tinh trùng từ hạt phấn (tiểu giao tử thể), thay vì chỉ một tinh trùng, thâm nhập vào túi cái của đại giao tử thể. Một tinh trùng dung hợp với trứng tạo thành hợp tử, một tinh trùng dung hợp với hai nhân của thể giao tử để tạo thành nội nhũ - một cấu trúc có chứng năng dinh dưỡng cho phôi. Xem thêm chi tiết tại Thụ tinh kép.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Luân phiên thế hệ http://www.plantscience4u.com/2014/05/diplohaplont... http://dash.harvard.edu/bitstream/handle/1/1114877... http://www.bryoecol.mtu.edu/chapters/5-9Sporophyte... http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/7107/... http://bibdigital.rjb.csic.es/Imagenes/P0044_S11_0... //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15809414 //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23686659 //www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC556298 http://www.algaebase.org/search/genus/detail/?genu... //doi.org/10.1007%2Fs12229-008-9012-x